مناطق دیدنی سیاهکل و دیلمان
شهرستان سیاهکل- جاده دیلمان
استان گیلان در شمال ایران و در حاشیه‌ی جنوبی دریای کاسپین واقع شده و یکی از مهم‌ترین مراکز جذب گردشگر در کشور به شمار می‌رود. این استان دارای طبیعتی سرسبز و بکر بوده که در هر گوشه و کنار از آن جلوه‌ای از زیبایی‌های طبیعی به چشم می‌خورد. استان گیلان متشکل از ۱۶ شهرستان و ۵۲ شهر می‌باشد. این استان دهمین استان کشور از حیث جمعیت بوده و پس از استان مازندران، پرجمعیت‌ترین استان در میان استان‌های حاشیه‌ی دریای کاسپین به شمار می‌آید. شهرستان سیاهکل یکی از شهرستان‌های استان گیلان است که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
جمعیت شهرستان سیاهکل بر اساس سرشماری‌ای که در سال ۱۳۹۵ انجام گرفت، بالغ بر ۴۶۹۷۵ نفر بوده است. این شهرستان دارای ۲ بخش و ۵ دهستان است. شهر سیاهکل یکی از شهرهای شهرستان سیاهکل بوده که دارای جمعیتی در حدود ۲۱۶۵۳ نفر می‌باشد. نام اصلی سیاهکل، سی کل بوده است که در زبان گیلکی به معنی آبادی کنار کوه است، زیرا سی به معنی کوه سینه بریده و با شیب تند است و دامنه‌ی درفک به سوی سیاهکل شیبی بیش از ۶۰ درجه دارد و کل یا کلاً به معنی آبادی است و ترکیب آن‌ها معنی آبادی کنار کوهی با شیب تند را می‌سازد. این منطقه از گذشته قشلاق دیلمان محسوب می‌گردید و دیلمیان در فصول سرما به این محدوده کوچ می‌نمودند. سکونت بصورت ثابت و یکجانشینی در شهر سیاهکل در حدود ۱۵۰ سال پیش با کوچ بدون بازگشت مردمان کوهستان این ناحیه یعنی دیلمان به محدوده‌ی فعلی سیاهکل آغاز شد، لذا قدمتی بیش از ۱۵۰ سال ندارد و در هیچ سند تاریخی متعلق به زمانی بیش از ۱۵۰ سال این نام مشاهده نمی‌شود. شهر سیاهکل امروز ترکیبی از فاضل خان محله به همراه روستاهای کلسر و برفجان و کدوبنک است و سیاهکل در واقع آبادی شکل گرفته با محوریت فاضل خان محله به انضمام این چند روستاست که به مرور آن سه روستا را در خود گرفته است. این نام امروزه بر شهرستانی با وسعتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع نهاده شده است که بخش دیلمان را در خود دارد. شهرستان سیاهکل از شمال به شهرستان‌های لاهیجان و آستانه‌ی اشرفیه و از شرق به شهرستان‌های لنگرود و رودسر و املش و از جنوب به شهرستان رودبار و منطقه‌ی الموت و از غرب به شهرستان رشت محدود است (پرتو، افشین، «سیاهکل: دیار پایدار»، نشر ایلیا، ۱۳۹۴).
شهر زیبای سیاهکل دارای طبیعتی سرسبز و بکر است که زیبایی‌های طبیعی فراوانی را در خود جای داده است. در ادامه به معرفی جاذبه‌های گردشگری شهر سیاهکل خواهیم پرداخت.
استخر و پارک پاشوران
استخر و پارک پاشوران در داخل شهر سیاهکل واقع شده است. این استخر به سبک استخرهای لاهیجان و لنگرود ساخته شده و اطراف آن توسط درختان اقاقیا، چنار و گیاهان دیگر تزئین شده است. استخر پاشوران استخری کوچک است که در دو سوی آن دو مجسمه‌ی دلفین و در میانه‌ی آن دو مجسمه‌ی لک لک قرار گرفته است. همچنین دور استخر انواع مجسمه‌های شیر سنگی، بز کوهی، کشاورزی با زنبیلی پر از اردک و … قابل مشاهده است. این استخر دارای امکانات مناسبی برای حضور و استفاده‌ی گردشگران می‌باشد. در کنار استخر پارکی برای بازی کودکان ساخته شده که دارای وسایل ورزشی نیز می‌باشد. یکی دیگر از امکاناتی که برای استفاده‌ی تفریحی گردشگران در استخر پاشوران فراهم گشته، امکان استفاده از قایق‌های پارویی در داخل استخر است.
چشمه‌های آب معدنی منطقه‌ی غازی گوابر و خورتاب
چشمه‌های آب معدنی متعددی در منطقه‌ی کوهستانی غازی گوابر و نیز خورتاب قرار دارند که از جاذبه‌ها و پدیده‌های طبیعی سیاهکل محسوب می‌شوند. البته به دلیل موقعیت جغرافیایی کوهستانی چشمه‌ها در غازی گوابر، امکان دسترسی همگان به آن‌ها وجود نداشته و بیشتر توسط مردم محلی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
چشمه‌ی آب معدنی سیرگیلی
در دامنه‌های کوهپایه‌ای و کوهستانی منطقه‌ی بورپشته سر چوشل چشمه‌های آب معندی فراوانی جاری وجود دارند. یکی از این چشمه‌ها چشمه‌ی سیرگیلی است که در نقطه‌ی میانی نرسیده به جنگل کاهکوه و در ۲ کیلومتری آن است. از آب چشمه‌ی سیرگیلی برای تأمین آب مصرفی محله‌ی بورپشته سر استفاده می‌شود. همچنین آب این چشمه به منطقه‌ی پایین‌تر از بورپشته سر یعنی کیش محله نیز رسانیده شده و یک لوله‌ی آب برای استفاده‌ی عموم مردم در این محل تعبیه شده است.
چشمه‌ی گرماخانی
در ضلع شرقی مزار امامزاده سید نجف الدین که در منطقه‌ی میان محله روستای چوشل قرار دارد و به امامزاده گرماخانی معروف است، چشمه‌ای جوشان وجود دارد که چشمه‌ی گرماخانی خوانده می‌شود. پیرامون این چشمه پوشیده شده از درختان شمشاد و جنگلی می‌باشد. مردم محلی چوشل این چشمه را مقدس و آب آن را شفابخش می‌دانند. به همین دلیل بر این باورند که از آب آن برای درمان بیماری‌ها استفاده کنند. در گذشته مردم منطقه آب این چشمه را گرم نموده و درآن استحمام می‌کردند و باور داشتند که استحمام در آب گرم این چشمه بیماری‌های فراوانی را همچون بیماری‌های چشمی، استخوانی و رماتیسمی را می‌تواند درمان کند.
چشمه‌ی آب معدنی لاریخانی
سیاهکل به دلیل داشتن موقعیت کوهستانی دارای چشمه‌های آب معدنی فراوانی است. چشمه‌ی لاریخانی یکی از این چشمه‌ها بوده که در انتهای جنگل لاریخانی و در یال کوه که منتهی به دیلمان می‌شود واقع است. این چشمه دارای آب گوارا و سردی است. آب این چشمه به یک منبع آب انتقال داده شده و مورد استفاده‌ی عموم قرار گرفته است. در کنار چشمه دشت کوچکی قرار دارد که گردشگران و طبیعتگردان می‌توانند در آن چادرهای خود را برپا کنند. این محل از امکانات مناسبی همچون قصابی، کبابی، خواروبار و غیره بوده و گردشگران می‌توانند لوازم مورد نظر خود را از آنجا تهیه نمایند. همچنین در فصل برداشت میوه، روستاییان محصولات باغ‌های خود را در کنار چشمه برای فروش به گردشگران عرضه می‌کنند.
دوشنبه بازار و پنجشنبه بازار
سیاهکل هم مانند بسیاری از شهرهای استان گیلان دارای بازارهای محلی است. دوشنبه و پنجشنبه‌ی هر هفته بساط بازار محلی سیاهکل در انتهای بلوار ابوذر این شهر به راه بوده و در آن محصولاتی نظیر ترشی، مربا، سبزیجات، میوه‌های تازه، صنایع دستی، انواع ماهی و … به فروش می‌رسد.
تی‌تی کاروانسرا
کاروانسرای تی‌تی یکی از نخستین بناهای ساخته شده در این منطقه است که در کیلومتر ۵ جاده‌ی سیاهکل به دیلمان قرار دارد. این کاروانسرا که به تی‌تی خانه نیز معروف است، محل استراحت کاروان‌ها بوده و دارای قدمتی در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال است. برخی بر این باورند که این بنا در زمان حکومت محلی کیایی که در دوره‌ی تیموریان بر لاهیجان حکم می‌راندند ساخته شده و برخی دیگر ساخت آن را متعلق به دوران صفوی می‌دانند. این کاروانسرا یک حیاط مرکزی و دو ایوان داشته، متقارن بوده و پای تپه ساخته شده است. در نمای بیرونی کاروانسرای تی‌تی از مصالح سنگ و ساروج و در داخل بنا از آجر، گچ و سنگ استفاده شده است. کاروانسرای تی‌تی یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان سیاهکل بوده و در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
آبشار لونک
در کیلومتر ۲۰ جاده‌ی سیاهکل به دیلمان آبشار لونک قرار دارد. این آبشار زیبا و تماشایی دوقلو بوده و دارای ارتفاع ۶ متری است. آبشار لونک در فصول بهار و پاییز پرآب و در فصل تابستان از میزان آبی که در آن جاری است کاسته می‌شود. در اطراف آبشار امکانات مناسبی همچون رستوران، سرویس بهداشتی و باربیکیو وجود دارد و گردشگران می‌توانند از این امکانات بهره ببرند.
جاده‌ی جنگلی سیاهکل- دیلمان
شهرستان سیاهکل دارای طبیعتی سرسبز و پوشیده شده از درختان انبوه و تنومند است که هنوز چندان مورد دست‌اندازی‌ها قرار نگرفته و به شکل طبیعی و بکر خود باقی مانده است. جلوه‌ای از این جنگل‌های انبوه و تماشایی در مسیر جاده‌ی جنگلی سیاهکل به سمت دیلمان قابل مشاهده است.
جنگل لاریخانی
جنگل لاریخانی که دارای چشمه‌ی آب معدنی معروف لاریخانی است در کیلومتر هشت جاده‌ی سیاهکل به سمت دیلمان واقع شده است. در انتهای جنگل دشت سرسبز و وسیعی قرار دارد که مکان مناسبی برای توقف گردشگران خواهد بود.
برای رفتن به شهر زیبای سیاهکل، باید نرسیده به شهر رشت، مرکز استان گیلان، وارد جاده‌ی سراوان و پس از آن جاده‌ی سنگر شویم تا به جاده‌ی سیاهکل و شهر سیاهکل برسیم. فاصله‌ی تهران تا شهر سیاهکل ۳۲۲ کیلومتر، فاصله‌ی شهر رشت تا شهر سیاهکل در حدود ۴۴ کیلومتر و فاصله‌ی شهر لاهیجان تا شهر سیاهکل تنها ۲۰ کیلومتر می‌باشد. برای اقامت شبانه نیز می‌توان در دل طبیعت و در اماکنی که مناسب این امر هستند، بساط کمپینگ را بر پا کرد. در صورتی که گردشگران اهل کمپینگ و آشنا به اصول آن نباشند، می‌توانند از خانه‌های بومگردی، مهمانسراها و هتل‌هایی که در سیاهکل و شهرهای اطراف آن وجود دارد استفاده کنند.
